รู้จักเครื่องบินพระที่นั่ง/รับส่งบุคคลสำคัญของไทย

ตอนนี้มีกระแสข่าวและความสนใจอย่างคับคั่งเกี่ยวกับเครื่องบินพระที่นั่ง/เครื่องบินรับส่งบุคคลสำคัญของกองทัพอากาศ (ซึ่งต่อไปนี้จะขอเรียกสั้น ๆ ว่า #เครื่องบินVIP) รวมถึงโครงการปรับปรุงต่าง ๆ ของเครื่องบินเหล่านั้น ดังนั้นวันนี้ เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับทุกท่านนำไปใช้ในการสนทนาแลกเปลี่ยนกันต่อไป TAF ขอนำเสนอข้อเท็จจริงว่า เครื่องบิน VIP ที่อยู่ในความดูแลของกองทัพอากาศมีอะไรบ้าง และแต่ละลำมีการปรับปรุงอะไรบ้าง

ปัจจุบันกองทัพอากาศมีเครื่องบินที่ทำภารกิจรับส่งบุคคลสำคัญและ/หรือเครื่องบินพระที่นั่งอยู่ใน 3 ฝูงบิน อันได้แก่ฝูงบิน 602 และฝูงบิน 603 กองบิน 6 ดอนเมือง และฝูงบิน 201 กองบิน 2 ลพบุรี ซึ่งเป็นฝูงบินเฮลิคอปเตอร์

อากาศยานที่มีประจำการ ตามข้อมูลที่เผยแพร่ต่อสาธารณชนและมีเป็นการทั่วไปคือ

ฝูงบิน 602

60202 (HS-TYR) = A319CJ
60203 (HS-TYT), 60205 (HS-TYW) = A320
60204 (HS-TYV) = A340

ฝูงบิน 603

60206,60207,60208 = SSJ100
60313/60315,60316 = ATR 72-600

ฝูงบิน 201

ฮ.10-1/54, ฮ.10-2/54, ฮ.10-2/54, ฮ.10-4/61, ฮ.10-5/61 = S-92
ฮ.X-X/63 (ยังไม่ทราบทะเบียน) = S-70i
ฮ.6ค-1/25, ฮ.6ค2-1/34, ฮ.6ค2-2/34, ฮ.6ค2-3/34, ฮ.6ง-1/41, ฮ.6ง-2/41, ฮ.6ง-3/41, ฮ.6ง-4/41, ฮ.6ง-5/46, ฮ.6ง-6/46 = Bell 412/SP/HP/EP

นอกจากนั้น ยังมีอากาศยานอีกหน่วยหนึ่งคือหน่วยบินเดโชชัย 3 ซึ่ง “น่าจะ” ไม่สังกัดกองทัพอากาศ แต่ “น่าจะ” สังกัดสำนักงานฝ่ายเสนาธิการในพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ ซึ่งมีอากาศยานดังนี้

หน่วยบินเดโชชัย 3

HS-CMV = Boeing 737-400 (ประจำการปี 2538)
HS-HRH = Boeing 737-400 (ประจำการปี 2547)
HS-MVS = Boeing 737-800 (ประจำการปี 2550)
HS-HMK = Boeing 737-800 (ประจำการปี 2559)

---

โครงการปรับปรุงเครื่องบินพระที่นั่ง/เครื่องบินรับส่งบุคคลสำคัญ เท่าที่มีข้อมูลเผยแพร่

พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 กำหนดให้หน่วยงานราชการต้องเผยแพร่แผนการจัดซื้อจัดจ้าง ประกาศจัดซื้อจัดจ้าง ประกาศราคากลาง ประกาศขอบเขตงาน (TOR) และประกาศผู้ชนะการเสนอราคาผ่านเว็บไซต์ของหน่วยงานและกรมบัญชีกลาง เพื่อความโปร่งใสในการจัดซื้อจัดจ้าง กองทัพในฐานะหน่วยงานราชการก็ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดนี้ ทำให้หลังจากกฎหมายฉบับนี้ประกาศใช้เป็นต้นมา เราจึงเริ่มทราบข้อมูลว่า กองทัพมีการจัดซื้อจัดจ้างอะไรบ้าง แม้จะยังไม่ครบถ้วน เพราะการซื้ออาวุธแบบรัฐบาลต่อรัฐบาลหรือการจัดซื้ออาวุธตามกฎหมายอื่นนั้นไม่ต้องปฏิบัติตามกฎหมายนี้ แต่อย่างน้อยก็ดีกว่าสมัยก่อนมากที่เราจะไม่ทราบเลยครับ

---

การปรับปรุง A340-500

การปรับปรุงครั้งแรกเกิดขึ้นหลังจากการจัดหาเครื่องบิน A340-500 จากบริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) ในปี 2559 ซึ่งเป็นการจัดหาเครื่องบินใช้งานแล้วของการบินไทยทะเบียน HS-TLC ที่การบินไทยปลดประจำการจากปัญหาค่าใช้จ่ายสูงและราคาน้ำมันแพง และจอดไว้ไม่ได้ใช้งานหลายปีจำนวน 1 ลำพร้อมเครื่องยนต์อะไหล่ 1 เครื่อง และอุปกรณ์สนับสนุนอื่น ๆ ซึ่งรวมถึงการปรับปรุงที่นั่ง และฟื้นสภาพเครื่องบินให้กลับมาทำการบินได้ คิดเป็นมูลค่า 1,745 ล้านบาท (เครื่องบิน A340-500 ใหม่จากโรงงานมีราคาราวลำละ 8,500 ล้านบาท)

ครั้งที่สอง คือการจ้างงปรับปรุงห้องน้ำเครื่องบินรับส่งบุคคลสำคัญ (วีวีไอพี) A340-500 รหัส HS-TYV จำนวน 1 ห้อง ราคา 54.43 ล้านบาท ซึ่งได้ผู้ชนะเป็นบริษัท อุตสาหกรรมการบิน จำกัด หรือ TAI ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจของกองทัพอากาศ โดยคาดว่าดำเนินการเสร็จสิ้นแล้ว เนื่องจากมีรายงานว่านักถ่ายภาพอากาศยานพบเห็นเครื่องบินแบบ A340-500 ของกองทัพอากาศไทยที่ท่าอากาศยานฮัมบรูก ประเทศเยอรมนี เมื่อหลายเดือนก่อน ซึ่งเป็นโรงงานตกแต่งภายในของเครื่องบินจากบริษัท Airbus ทุกลำจากสายการผลิต

---

การปรับปรุง Boeing 737-800

ทั้งนี้ แม้อาจนับได้ว่าหน่วยบินเดโชชัย 3 ไม่ได้อยู่ภายใต้สังกัดของกองทัพอากาศ แต่น่าจะเป็นหน่วยราชการในพระองค์ภายใต้หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ แต่โดยปกติกองทัพอากาศจะสนับสนุนการซ่อมบำรุงอากาศยานให้กับหน่วยบินเดโชชัย 3 อยู่แล้ว

โดยการปรับปรุงเท่าที่มีข้อมูลจากระบบจัดซื้อจัดจ้าง พบว่ามีโครงการจ้างปรับปรุงสภาพห้องที่ประทับพร้อมระบบที่เกี่ยวข้องของ บ.พระที่นั่งแบบ Boeing 737-800 หมายเลขทะเบียน HS-MVS โดยวิธีเฉพาะเจาะจง ผู้ชนะราคาคือบริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) งบประมาณ 750 ล้านบาท

ทั้งนี้ ไม่มีรายละเอียดเอกสารขอบเขตงานหรือ TOR จึงทำให้ยังไม่ทราบรายละเอียดว่ามีการดำเนินการปรับปรุงในลักษณะใดบ้าง หรือไม่แน่ชัดว่างบประมาณนี้เป็นงบประมาณของกองทัพอากาศเอง หรือเป็นการโอนงบประมาณจากส่วนราชการในพระองค์ให้กองทัพอากาศดำเนินการ