กองทัพบกกำลังดำเนินการจัดหาเฮลิคอปเตอร์ลาดตระเวนติดอาวุธพร้อมอาวุธ เครื่องควบคุมการยิง กล้องตรวจการณ์ และระบบอื่น ๆ มูลค่าราว 4 พันล้านบาท โดยจะจัดหาผ่านโครงการขายยุทโธปกรณ์ให้ต่างประเทศหรือ FMS ของสหรัฐอเมริกา ดังนั้นจะเป็นเฮลิคอปเตอร์จากสหรัฐอเมริกาแน่นอน ซึ่งมีอยู่ไม่กี่แบบ

ทั้งนี้ กองทัพบกมีเฮลิคอปเตอร์ H125M ของ Airbus Helicopter ใช้งานอยู่แล้วจำนวน 8 ลำ การจัดหาในครั้งนี้จะทำให้มีเฮลิคอปเตอร์ลาดตระเวนติดอาวุธเพิ่มอีก 1 แบบ จำนวน 8 ลำครับ

+ APC (BWS) และ ACPC (BTR3/VN1 ??)

ระยะที่ 1 ออกแบบและสร้างรถ mock up 1 คัน เพื่อเก็บข้อมูลจากผู้ใช้ เอามาสร้างรถต้นแบบ APC (ลำเลียงพล) (BWS) 2 คัน

ระยะที่ 2 วิจัยพัฒนาชิ้นส่วนพื้นท้องรถส่วนหน้ารถ APC (BWS) วิจัยพัฒนาเพื่อออกแบบระบบไฟฟ้า เพื่อสร้างรถต้นแบบ IFV (BWS) คันที่ 3 และจากนี้จะนำรถ APC (BWS) คันที่ 1 ไปทดสอบเพื่อให้ กมย.ทบ. รับรอง

รวมทั้งประกอบรวมรถ ACPC (รถที่บังคับการ) คันที่ 2 (คาดว่าเป็น VN1 ล็อตล่าสุด ที่สั่งรถที่บังคับการระดับกองพันมาถึง 12 คัน) โดยติดตั้งระบบควบคุมบังคับบัญชา (BMS) (คาดว่าของ Thales ที่ลงนามข้อตกลงกับ DTI ไปแล้ว) และป้อมรีโมทที่ DTI พัฒนา (ส่วนรถ ACPC คันที่ 1 คาดว่าคือ BTR3E1 เพราะโครงการเริ่มมาตั้งแต่ปี 61 ทบ. ยังไม่ได้รับมอบรถ VN1 และยังไม่ได้สั่งรถที่บังคับการมาในล็อตแรก)

+ AAPC

ต่อยอดจาก APC (BWS) ตามหลักนิยมการรบในคลื่นที่ 2 โดยสร้างรถ mock up 1 คัน เพื่อเก็บข้อมูลจากผู้ใช้ เอามาสร้างรถต้นแบบ AAPC (รถสะเทินน้ำสะเทินบก) และจากนี้จะพัฒนาแบบรายละเอียดการสร้างยานเกราะเชิงอุตสาหกรรม

+ RWS (ป้อมรีโมท)

พัฒนาป้อมรีโมทของยานรบประเภทต่างๆ โดยรองรับอาวุธ เช่น ปืนกล 7.62 มม. ปืนกล 12.7 มม. ปืนกล 20 มม. ขึ้นไป ปืนกลหลายลำกล้อง (Gatling) ขนาดต่างๆ ค.อัตโนมัติ จรวดต่อสู้รถถัง ระบบตรวจการณ์กลางวัน-กลางคืน สำหรับ ผบ.รถ ระบบค้นหา-เล็งเป้าหมายทั้งกลางวัน-กลางคืน-สร้างภาพความร้อน และมีระบบสร้างเสถียรภาพขณะทำการยิง (ยิงขณะรถวิ่งได้)

ป.ล. มีแผนจัดหาต้นแบบรถลาดตระเวน 4×4 ด้วย แต่ปีนี้ได้ชะลอไปก่อน (อันนี้ไม่รู้มายังไง แต่น่าสนใจว่าทำไมไม่เอาที่เอกชนทำ และจะเอาไปใช้ยังไง)

ที่มา : แผนปฏิบัติงาน DTI ปี 62

จากข่าวการจัดหารถเกราะ #M1126 #Strkyer จากสหรัฐอเมริกาผ่านโครงการ FMS จำนวน 37 คัน และได้มาเพิ่มอีก 23 คัน รวมเป็น 60 คัน เท่ากับว่าตอนนี้จะเหลือราคาคันละ 50 ล้านบาทแล้ว (ถือว่าถูกมาก เมื่อเทียบกับรถระดับ Stryker ที่ราคามือหนึ่งสูงราว 140 ล้านบาท) TAF จึงขอเชิญชวนมาทำความรู้จักกับโครงการ FMS กันดีกว่าครับ

FMS หรือ Foreign military sales นั้นเป็นโครงการของกระทรวงกลาโหมสหรัฐเพื่อขายอาวุธให้กับประเทศพันธมิตร โดยเป็นโครงการที่มีเฉพาะสหรัฐเท่านั้น (เพราะประเทศอื่นใช้ชื่ออื่น!?! ไม่มุกนี่พูดจริง 🙂 ) ซึ่งเป็นโครงการที่ลูกค้าต่างชาตินั้นไม่ได้ซื้ออาวุธโดยตรงจากบริษัทของสหรัฐ แต่จะเป็นการซื้อผ่านรัฐบาลสหรัฐซึ่งจะทำหน้าที่บริหารโครงการและจัดการการฝึกและส่งกำลังบำรุงให้

โดยกระทรวงกลาโหมสหรัฐมอบหมายให้สำนักงานความร่วมมือด้านการป้องกันประเทศและความมั่นคงหรือ #DSCA (Defense Security Cooperation Agency) เป็นผู้รับผิดชอบในการลงนามสัญญาจัดหากับบริษัทในสหรัฐเสมือนเป็นตัวแทนของรัฐบาลต่างประเทศ และจะบริหารสัญญา ความคืบหน้าในการพัฒนา ผลิต ส่งมอบ รวมถึงดูแลการส่งกำลังบำรุงและการสนับสนุนด้านอะไหล่ให้

นอกจากนั้น ถ้าประเทศลูกค้าต้องการ ยังสามารถร้องขอให้กองทัพสหรัฐทำการฝึกกำลังพลให้ด้วยก็ได้ผ่านโครงการ International Military Education and Training หรือ #IMET และยังสามารถใช้งบประมาณของประเทศลูกค้าเอง หรือขอกู้เงินจากรัฐบาลสหรัฐผ่านโครงการ United States Foreign Military Financing หรือ FMF ก็ได้เช่นกัน

ข้อดีของการจัดหาผ่าน FMS ก็คือการเป็นสัญญาแบบรัฐต่อรัฐ ทำให้มีความน่าเชื่อถือสูงกว่า รวมถึงสามารถใช้สิ่งอำนวยความสะดวกของสหรัฐในการสนับสนุนการดำเนินการตามสัญญาได้ และการรับการฝึกจากกองทัพสหรัฐก็ทำให้ประเทศลูกค้าได้รับการฝึกจากหน่วยผู้ใช้จริงที่มีประสบการณ์ในการรบและการปฏิบัติภารกิจจริง นอกจากนั้น รัฐบาลต่างประเทศที่เป็นลูกค้าไม่จำเป็นจะต้องมีความเชี่ยวชาญในการบริหารสัญญาภายใต้กฎหมายและกฎระเบียบของสหรัฐมากนัก เพราะ DSCA ทำหน้าที่บริหารสัญญาให้ทั้งหมด เมื่อการผลิตอาวุธเสร็จสิ้น บริษัทผู้ผลิตก็จะส่งมอบอาวุธให้กับ DSCA ที่จะมีบทบาทในการตรวจรับและ DSCA จะทำหน้าที่ส่งต่อให้กับประเทศลูกค้าอีกครั้งหนึ่ง

แต่ทั้งนี้ ข้อดีก็มีข้อเสีย ซึ่งก็คือราคาในการจัดหาผ่าน FMS นั้นจะสูงกว่าการจัดหาโดยตรงกับบริษัทผู้ผลิต (Commercial Contract) เสมออย่างน้อย 3% ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายในการบริหารสัญญาที่ DSCA เรียกเก็บ และการซื้อผ่าน FMS นั้นก็ยังคงต้องมีบริษัทตัวแทนในประเทศไทยเป็นผู้ประสานงานอยู่เช่นเดียวกัน

และตามกฎหมายแล้ว การขายอาวุธหลักที่มีมูลค่ามากกว่า 14 ล้านเหรียญ อุปกรณ์หรือบริการทางทหารที่มีมูลค้ามากกว่า 50 ล้านเหรียญ หรือการจ้างออกแบบและก่อสร้างทางทหารที่มีมูลค่ามากกว่า 200 ล้านเหรียญนั้น รัฐบาลสหรัฐจะต้องแจ้งต่อ #สภาคองเกรส ล่วงหน้า 30 วัน (15 วันในกรณีที่ประเทศลูกค้าเป็นสมาชิก #NATO หรือญี่ปุ่น ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์) ถ้าสภาคองเกรสไม่คัดค้าน รัฐบาลจึงจะอนุมัติการขายได้ ซึ่งหน่วยงานที่ทำหน้าที่แจ้งต่อคองเกรสก็คือ DSCA นั่นเอง

โดยส่วนมากแล้ว การจัดหาอาวุธจากสหรัฐของไทยนั้นจะจัดหาผ่านโครงการ FMS แทบทั้งสิ้น มีไม่กี่โครงการเท่านั้นที่เป็นการจัดหาแบบ Commercial Contract เช่น โครงการจัดหาเรดาร์ AN/TPS-77 ของกองทัพอากาศที่ลงนามสัญญากับ Lockheed Martin โดยตรง ไม่ได้ผ่าน DSCA ของรัฐบาลสหรัฐ เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังมีอีกโครงการหนึ่งของรัฐบาลสหรัฐซึ่งเน้นไปที่การขายอาวุธส่วนเกินของกองทัพสหรัฐให้กับต่างประเทศก็คือโครงการ #EDA หรือ Excess Defense Article ซึ่งรับผิดชอบโดย DSCA เช่นเดียวกัน โครงการนี้จะเน้นไปที่การจัดหาอาวุธที่เกินความต้องการกองทัพสหรัฐแล้ว โดยเป็นการขายให้กับต่างประเทศในราคาไม่แพง และยังสามารถว่าจ้าง DSCA เพื่อให้กองทัพสหรัฐหรือบริษัทที่เกี่ยวข้องทำการปรับปรุงฟื้นสภาพของยุทโธปกรณ์ก่อนส่งมอบได้อีกด้วย ซึ่งประเทศไทยก็มีการจัดหายุทโธปกรณ์ผ่านโครงการ EDA หลายโครงการเช่นเครื่องบินขับไล่ F-16ADF เฮลิคอปเตอร์ UH-1H และ AH-1F เป็นต้นครับ

ทุกท่านสามารถหาข้อมูลเกี่ยวกับการขายอาวุธหลักให้กับต่างประเทศหรือการขายยุทโธปกรณ์ส่วนเกินให้กับต่างประเทศผ่านเว็บไซต์ของ DSCA ได้จาก Link ด้านล่างนี้ ซึ่งประชาชนทั่วไปสามารถตรวจสอบได้ทั้งหมดครับ

https://www.dsca.mil/major-arms-sales

https://www.dsca.mil/programs/excess-defense-articles-eda

จากกรณีการจัดหารถรบยานเกราะM-1126สไตร์เกอร์ ทีมีการระบุว่ามาจากคลังสำรองของกองทัพบกสหรัฐภายใต้โครงการความช่วยเหลือทางการทหารFMS(Foreign Military Sales)นั้น มีคำถามเกิดขึ้นมาถึงสภาพของยุทธยานยนต์ที่อยู่ในสถานะนี้จะเป็นเช่นไร ThaiArmedForce.com จึงต้องขอสแกนภาพถ่ายเนกาทีฟจากแฟ้มอ้างอิงที่ทีมงานเคยได้สังเกตการณ์การรับมอบยุทโธปกรณ์ที่กองทัพบกได้เคยจัดหาจากคลังสำรองของสหรัฐคือ M60 A3TTS ซึ่งได้รับปฏิบัติงานในประเทศไทยในฐานะรถถังหลัก(MBT)มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2539 เป็นกรณีตัวอย่าง โดยM60 A3TTS ได้ถูกจัดหามาด้วยงบประมาณของกองทัพบกเองในราคามิตรภาพจำนวน125คัน หลังจากจัดหาM60A1มาก่อนหน้านั้นในปีพ.ศ.2534 จำนวน 53 คัน โดยสภาพที่ได้รับมอบมานั้นสหรัฐได้เลือกรถที่อยู่ในคลังสำรองของนาโต้ในยุโรป ที่ติดตั้งอุปกรณ์ตามแบบมาตรฐานของกองทัพสหรัฐในขณะนั้น ยังติดตั้งแม้แต่เครื่องทำความร้อน สำหรับการปฏิบัติงานในเขตหนาวก็ยังไม่ได้ถอดออก! สภาพที่นำส่งจากภายนอกนั้นอยู่ในสภาพตามภาพทีได้บันทึกไว้ก่อนการส่งมอบให้กองทัพบก และเมื่อรับมอบเข้าประจำการสภาพภายในทุกอย่างยังอยู่ในสภาพใหม่เนื่องจากไม่ใช่ของมือสองจากหน่วยรบของสหรัฐจึงแทบเสมือนไม่ได้มีการใช้งานเลย 

จากการรับนำมาปฏิบัติงานในกองพลทหารม้าที่2รักษาพระองค์ M60A3TTS ได้พิสูจน์ให้เห็นถึงสมรรถนะในการบได้เป็นอย่างดี ทั้งความเชื่อถือได้ในการปฏิบัติงาน ความคุ้นเคยของกำลังพลต่อการปฏิบัติงานภายในตัวรถ และมีอุปกรณ์ควบคุมการยิงที่แม่นยำ สามารถทำหน้าที่เป็นรถถังหลักได้เป็นอย่างดีมากว่า20ปีแล้ว อีกทั้งยังได้รับการปรับปรุงระบบควบคุมการยิงใหม่ให้มีความแม่นยำมากขึ้น ภายใต้โครงรถเดิม นับเป็นหนึ่งในยุทธยานยนต์ที่มีความคุ้มค่ามากที่สุดแบบหนึ่งของกองทัพบกในปัจจุบัน

ในขณะที่M-1126 สไตร์เกอร์ที่ได้จัดหาล่าสุดเป็นของที่ผลิตใหม่และบรรจุเข้าคลังสำรองในห้วงเวลาที่น้อยกว่าM60A3TTS และยังเป็นรถยานเกราะที่ยังอยู่ในประจำการของสหรัฐเอง จึงไม่มีปัญหาทั้งในด้านคุณภาพ และสายการซ่อมบำรุง โดยไม่มีข้อสงสัยในสมรรถนะในการปฏิบัติงานในสนามรบเพราะตลอดห้วงเวลาที่มารถสไตร์เกอร์ของสหรัฐได้ถูกนำไปใช้ในสนามรบจริงในฐานะหนึ่งในยุทธยานยนต์หลักที่กองทัพสหรัฐนำมาใช้งานเอง การจัดหาภายใต้โครงการFMS จึงไม่ใช่แค่การจัดซื้ออาวุธกับสหรัฐในราคาถูก แต่เป็นการแสดงออกถึงระดับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศควบคู่ไปพร้อมกันด้วย