กรณีเครื่องบินขับไล่ F-5F ของกองทัพอากาศ ประสบอุบัติเหตุตกเมื่อเร็ว ๆ นี้ มีการเปิดเผยถึงสาเหตุที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดที่ทำให้เครื่องบิน F-5F ที่เหลือชั่วโมงบินเยอะและเพิ่งปรับปรุงมาใหม่ประสบอุบัติเหตุตกก็คืออาจจะเป็นการบินชนนกหรือ Bird Strike โดยนักบินให้ข้อมูลว่าระหว่างบินเหมือนชนวัตถุแข็งขนาดใหญ่และมีเลือดกระจาย ประกอบกับบินมาในระดับต่ำคือ 500 ฟุตที่ความเร็วสูงราว 400 น็อต เครื่องไม่สามารถควบคุมได้ จึงพยายามบังคับเครื่องหลบที่ชุมชนและดีดตัวออกขณะเครื่องหงายท้อง
Bird Strike เป็นเหตุการณ์ที่พบได้บ่อยครั้งในการบิน โดยคาดการณ์กันว่าในวงการการบินพลเรือนแล้ว มีค่าใช้จ่ายที่ต้องเสียไปกับการซ่อมเครื่องบินที่เกิดจาก Bird Strike ถึงปีละเกือบ 4 หมื่นล้านบาท ในสหรัฐอเมริกาเอง FAA รายงานว่ามีกรณี Bird Strike ราว ๆ ปีละ 13,000 กรณีเลยทีเดียว
กรณี Bird Strike แรกของโลกเกิดขึ้นกับ Orville Wright หนึ่งในสองพี่น้องตระกูล Wright ที่เป็นผู้คิดค้นเครื่องบินเป็นครั้งแรก โดยเขาบินชนนกขณะบินเหนือทุ่งข้าวโพด อีกกรณีหนึ่งที่มีชื่อเสียงในช่วงแรก ๆ คือกรณีที่นักบินชาวฝรั่งเศส Eugene Gilbert ถูกเหยี่ยวตัวเมียตัวใหญ่บินเข้ามาโจมตีขณะบินเครื่องบิน Bleriot XI เหนือเทือกเขาพิเรนีสในปี 1911 ขณะเข้าแข่งขันการบินจากปารีสไปยังแมดริด เขาใช้ปืนสั้นยิงไล่นก แม้จะยิงไม่โดน แต่ก็ทำให้มันหนีไปได้
Bird Strike ที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดคือกรณีการตกของเครื่องบิน L-188 ของสายการบิน Eastern Air Lines ในสหรัฐอเมริกา โดยเครื่องตกหลังจากชนกับนกไม่นานหลังบินขึ้นจากสนามบิน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 66 คนจากผู้โดยสาร 72 คน จนทำให้หลังจากนั้น FAA จึงต้องออกข้อกำหนดในการออกแบบเครื่องบินเพื่อให้ทนการชนนกให้ได้มากที่สุด
ในปัจจุบัน การออกแบบเครื่องยนต์มีข้อกำหนดมากมายเพื่อให้เครื่องยนต์ทนต่อ Bird Strike โดย FAA กำหนดว่า เครื่องยนต์จะต้องทนต่อการที่นกน้ำหนัก 1.8 กิโลกรัมที่บินเข้าไปในเครื่อง โดยเครื่องต้องสามารถทำการปิดตัวเองได้อย่างสมบูรณ์โดยไม่ก่ออันตรายต่ออากาศยาน นอกจากนั้น โครงสร้างของเครื่องบินจะต้องทนต่อการชนนกน้ำหนักตัว 1.8 กิโลกรัมได้ แพนหางระดับต้องทนต่อการชนนกน้ำหนัก 3.6 กิโลกรัมได้ กระจกห้องนักบินจะต้องทนต่อการชนนกน้ำหนัก 1.8 กิโลกรัมโดยไม่แตกออกมาได้
แต่ในกรณีที่ชนนกที่ใหญ่กว่านั้น หรือชนนกเป็นฝูง อาจก่อให้เกิดความเสียหายต่ออากาศยานหรือเครื่องยนต์จนสร้างความเสียหายได้มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการชนนักมักเกิดขึ้นในช่วงบินขึ้นหรือร่อนลง ซึ่งเป็นช่วงที่ถือว่าวิกฤตของการบินอยู่แล้ว เนื่องจากเครื่องมีความสูงและมีกำลังขับไม่มากนัก
ซึ่งหลายครั้ง แม้ว่าเครื่องบินจะมีหลายเครื่องยนต์ แต่ถ้าเครื่องยนต์บางส่วนชนเข้ากับนก ก็อาจทำให้เครื่องเสียเสถียรภาพทางการบินอย่างฉับพลันจนเครื่องตกได้ เช่นในกรณีเครื่องบิน E-3 ของกองทัพอากาศสหรัฐที่ชนเข้ากับนกจนเครื่องยนต์สองเครื่องด้านซ้ายเสียกำลังระหว่างบินขึ้น และตกลงไม่ไกลจากสนามบินในฐานทัพอากาศ Elmendorf ส่งผลให้ลูกเรือทั้ง 24 คนเสียชีวิต
นอกจากการออกแบบเครื่องยนต์แล้ว ยังมีความพยายามอีกหลายอย่างเช่น การจัดตั้งหน่วยไล่นกบริเวณรอบท่าอากาศยานด้วยการใช้เสียงหรือสารเคมีต่าง ๆ ที่นกไม่ชอบ รวมถึงมีการศึกษาเส้นทางการอพยพและแหล่งที่อยู่ของนกเพื่อแจ้งให้นักบินรับทราบและหลบเลี่ยงการบินในบริเวณนั้น เช่นในกรณีของกองทัพสหรัฐซึ่งมีการพัฒนาระบบแจ้งเตือนอันตรายจากสัตว์ปีกหรือ US Military Avian Hazard Advisory System (AHAS) โดยใช้ข้อมูลจากเรดาร์ตรวจจับนกต่าง ๆ มาใช้ในการวางแผนการบินและคาดการณ์การบินของนกล่วงหน้า 24 ชั่วโมง เพื่อใช้ในการวางแผนภารกิจการบินต่าง ๆ ให้สามารถหลีกเลี่ยงการชนนกได้
แต่ด้วยความพยายามทั้งหมดนี้ เราก็ยังไม่สามารถหลีกเลี่ยงการบินชนนกได้ 100% ซึ่งทำให้มีกรณีการชนนกทั่วโลกรายงานเข้ามาเป็นพัน ๆ กรณีต่อปี ส่งผลเสียไม่เพียงแต่ทรัพย์สินหรือชีวิตของมนุษย์ แต่ยังทำให้จำนวนประชากรของนกลดลงด้วย ซึ่งก็คือการบินชนนกไม่เป็นผลดีต่อใครเลยไม่ว่าคนหรือนก
กรณีที่น่าจะมีชื่อเสียงที่สุดของ Bird Strike คงหนีไม่พ้นเครื่องบิน Airbus A320 ของสายการบิน US Airways เที่ยวบินที่ 1549 ซึ่งบินขึ้นจากท่าอากาศยาน LaGuardia ในนิวยอร์ก โดยเครื่องบินบินชนฝูงนกหลังจากบินขึ้นได้เพียงไม่กี่นาที ที่ความสูงเพียง 3,199 ฟุต เครื่องยนต์ทั้งสองเสียหายอย่างสิ้นเชิง นักบินพยายามนำเครื่องบินกลับไปยังท่าอากาศยาน แต่ความสูงและความเร็วของเครื่องบินมีไม่มากพอจนทำให้กัปตันของเครื่องคือ Chesley Sullenberger ตัดสินใจนำเครื่องร่อนลงที่แม่น้ำ Hudson การลงจอดเป็นไปอย่างสมบูรณ์แบบ และผู้โดยสารทั้งหมดได้รับการช่วยเหลือจากทั้งเรือเฟอร์รี่และหน่วยกู้ภัยทางน้ำใกล้เคียงจนรอดชีวิตทั้งหมด
กรณีนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อ Miracle on the Hudson ใครอยากสัมผัสเรื่องราวนี้ ตามไปดูภาพยนต์เรื่อง #Sully ใน #Netflix ได้ครับ Clint Eastwood กำกับ และ Tom Hank แสดงเป็นกัปตัน Sully หนังดีมาก ๆ ขอแนะนำครับ
โพสนี้ในเพจของเรา
thaiarmedforce 